तीनदशकदेखि सिमेन्ट उद्योग चर्चा मात्र
दीपक बुढा/ सुर्खेत,
सुर्खेतको गुटुमा रहेको चौकुने सिमेन्ट कारखानालामो समयदेखि चर्चाको विषयमात्रै बनेको छ ।सिमेन्ट उद्योग संचालनकालागिआवश्यक पर्ने पूर्वाधारको अभाव र उद्योग संचालनअनुमतिलिएको कम्पनीले समेत वेवास्ता गरेकै कारण उद्योग अलपत्र परेको हो ।
उद्योग संचालनकालागि सरकारी तहबाट र ठेकेदार कम्पनीबाट तत्काल संचालनगर्न दवाफ स्वरुप स्थानीय स्तरबाटै संघर्ष गर्ने चेतावनीदिईएको छ । सरकारी बेवास्ताकाकारण संचालनमाआउन सकेको छैन् । सर्वेक्षण भएको ३४ वर्षबितिसक्दासमेत संचालननभएको भन्दै स्थानीयवासीले तत्काल संचालनगर्नमाग गरेका छन् ।
आर्थिक बर्ष ०६२÷०६३ मामुक्तीश्री प्रा.लि. ले सुर्खेत सिमेन्ट उद्योग दर्ता नं. ३९२७५ मार्फत अनुमतिलिएको थियो । संचालनअनुमतिपाएको कम्पनीले गुटु विशालबजारमा एउटा घर भाडामा लिएर सम्पर्क कार्यालय राखेको छ भने सुमार्गी बीकम्प्लेक्स बबरमहल काठमाण्डौंमा केन्द्रीयकार्यालय तोकेको छ । गुटुमा रहेको सम्पर्क कार्यालय देखाउ“दै प्रत्येक बर्ष अनुमतिपत्रनविकरण गरिरहेको बुझिएको छ । गुटुमा राखिएको सम्पर्क कार्यालयको बोर्डमा सम्पर्क नम्बर काठमाडौंकै ०१–४२५८३३९ राखिएको छ ।
‘सरकारी बेवास्ताकाकारण ३४ वर्षपुरानो उद्योग संचालनमाआउन सकेको छैन’ गुटुका पूर्वगाविस अध्यक्ष देवीरामउपाध्यायले भने–‘पटक पटक जिल्ला देखि केन्द्रीय स्तरका नेताहरुलाई जानकारी गराईरहका छौं तर वेवास्ता भैरहेको छ’ उनले थपे ‘तत्काल सुरु नगरिएहामी संघर्ष गर्ने तयारीमा छौं ।’उद्योग संचालनमाआएमा स्थानीयस्तरमाउत्पादित वस्तुदेखि रोजगारीकालागिविदेशीनुपर्ने बाध्यता टर्ने भन्दै उपाध्यायले सरकारी बेवास्ताकाकारण पहिलेबाट यो क्षेत्र पछाडि पारिएको बताए ।‘जिल्लाका सबै दलहरुको नेतृत्वदायीभूमिकामा यसै क्षेत्रका नेताहरु धेरै छन तर आफ्नै क्षेत्रको विकास गर्न वास्तागर्दैनन्’–उनको भनाई थियो ।विगतमामाओवादीको सशस्त्रद्वन्द्व र शान्ति स्थापना पछि उद्योगको बारेमा कुरा उठाईदिने नेताकोहीभनएकाकारण उद्योग संचालनकालागि ढिलाई भएको स्थानीयबासीन्दाको भनाई छ ।
एक शताब्दीसम्मकालागि संचालनगर्नसकिने अध्ययनमाउल्लेख भएको भन्दै स्थानीयशिक्षकलक्ष्मीबयकले तत्काल स्थानीयवासीन्दाकोे राजगारीको सुनिश्चिततासहितउद्योग संचालनमाल्याउनुपर्ने बताए । उनले जिल्लाको मात्रनभई देशकै विकासकालागिउद्योगले टेवा पु¥याउने बताए । संभाव्यताअध्ययन र रेखदेखको काममा संलग्न गुटु– ८ काभीमबहादुर सलामीले चौकुनेमाकरिब ३०० वर्षसम्मउद्योगलाई पुग्ने ढुङ्गापाइएको भन्दै यसको संचालनकालागि सरकारी तवरबाटै व्यवस्थामिलाउनुपर्ने बताए ।
उनले संभाव्यताअध्ययनका साथै माटो परीक्षण भइसक्दा समेत उद्योग संचालनहुननसक्नु देशकालागि घाटा भएको बताए । गाविसकानिर्वमानअध्यक्षकाशीराम देवकोटाले उद्योग संचालनभएमा यस क्षेत्रले विकासमा ठूलो फड्को मार्ने भन्दै छिटो काम संचालनगर्नुपर्ने माग गरे । उनले उद्योग संचालनकालागि सडक, विद्युत, पानी र यातायातको पहिले समस्या समाधानगर्नुपर्ने बताए । वि.सं २०३५ माखानीतथाभूगर्भविभागले सिमेन्ट उद्योग संचालनगर्न चुनढुङ्गा, माटोलगायतको परीक्षण गरिसकेको थियो ।
संभाव्यताअध्ययनले चौकुनेमासिमेन्ट उद्योगकालागिपर्याप्तमात्रामा ढुङ्गा रहेको जनाएको छ । विभागले वि.सं २०३६ देखि २०३९ सम्मचौकुने र बडिचौरसंगैको लखरपाटामा करिब ३०० मिटर गहिराइसम्म डिलिङ गरी ढुङ्गा परीक्षण गरेको थियो । परीक्षणकालागिचारवटा सुरुङसमेत निर्माण गरिएको थियो । उद्योग संचालनमा आएपछि गुटुमात्र होइन छिमेकीजिल्ला अछाम, दैलेखका साथै विभिन्नआसपासकाजिल्लाका स्थानीयबासिन्दालाई समेत रोजगारीको अवसर सिर्जनाहुने देखिन्छ ।
उद्योग संचालनमाआएमा दैनिककरिब पा“चहजार कामदार चाहिने संचालनको ठेक्कालिएको सुमार्गी समूहअन्तर्गको मुक्तिश्री सिमेन्ट प्रालिले जनाएको छ । सिमेन्ट उद्योग संचालन गरी दैनिकपन्ध्र सयदेखि तीनहजार मेट्रिटन सिमेन्ट उत्पादन गरे पनि एक सताब्दीसम्म संचालनगर्नसकिने कम्पनीको भनाई छ ।
कम्पनीले अहिले गुटुका कुवा“, साल्म र कोटमा रहेको दर्ता भएकाजग्गाको मुआब्जाकालागि सर्वे गरिसकेको छ । उद्योग संचालनगर्नुपूर्व गुटु १, २ र ३ कादुई सयबढी घरपरिवारलाई स्थानान्तरण गरिनुपर्ने जनाईएको छ । त्यस क्ष्ँेत्रकाकरिव ३ सय देखि चार सय रोपनीजग्गाको मुआव्जादिनुपर्ने स्थानीयबासीन्दाले अनुमान गरेका छन् ।
सुर्खेत उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष विष्णुबहादुर शाहीले सुर्खेतको चौकुने सिमेन्ट उद्योग संचालनगर्न राष्ट्रपतिदेखि विभिन्न समयकाप्रधानमन्त्री, उद्योगमन्त्री, जिल्ला स्थित सभासदहरुलाई समेत पटक पटकजानकारी गराउ“दापनिकुनै वास्तानभएको बताए । सिमेन्ट उद्योग संचालनकालागि एक सय २३ केभि विद्युतलाईन आवश्यकता पदर्छ तर सुर्खेत जिल्लाको विद्युत ३३ केभि मात्रै रहेको छ । पश्चिम क्षेत्र सम्मपुग्नकालागिपक्कीमोटरबाटो छैन भने उद्योग संचालनगर्ने आवश्यकविद्युतको समेत प्रवन्ध छैन् । चौकुने सिमेन्ट उद्योग गुटु सम्मपुग्ने मोटरबाटो विस्तार, ग्राविलिङ, नाला कटिङ गर्न डा. बाबुराम भट्टराई अर्थमन्त्रीहु“दा एक करोड बढी बजेट विनियोजनागरिएको थियो । उक्त बजेट जिल्ला स्थित राजनीतिकदलहरुले बजेट भागभण्डा गरी खर्च गरे तर बाटोको कुनै स्तर सुधार हुन सकेन ।
No comments:
Post a Comment